سلنیم

منابع غذایی سلنیم:

در بیشتر کشورهای دنیا غذاهای گیاهی منابع غذایی عمده سلنیم هستند. محتوی سلنیم غذاها به محتوی سلنیم خاکی که گیاه در آن رشد می کند، بستگی دارد. کمبود سلنیم اغلب در نواحی که سلنیم خاک پایین است، وجود دارد. این ماده دربعضی از انواع گوشت و غذاهای دریایی یافت می شود. حیواناتی که از گیاهان پرورش یافته در مناطق غنی از سلنیم استفاده می کنند، سطح سلنیم گوشتشان بالاتر است. بطور کلی منابع غذایی سلنیم شامل: مغزها (خشکبار) برزیلی، ماهی تن ، گوشت گوساله، بوقلمون، مرغ، مخمر آبجو، سبوس گندم ، تخمه آفتابگردان، سیر ، دانه ها ، گردو، کشمش، امعاء واحشاء مانند جگر، قلوه و انوع ماهیهای آب شور وشیرین (ماهی آزاد، شمشیر ماهی ، ماهی خال مخالی (mackerel ) و هالیبوت) است.

خشکبار برزیلی حاوی مقادیر بسیار زیاد سلنیم است که بهتر ا ست مصرف آن محدود شود تا افراد دچار مسمومیت ناشی از مصرف بیش از حد نشوند.

میزان مورد نیاز افراد:

براساس مقادیر توصیه شده روزانه، نیاز افراد مختلف به شرح زیر می باشد:

چه زمانی کمبود سلنیم اتفاق می افتد ؟

تحقیقات نشان می دهد که کمبود سلنیم با پیشرفت بیماری قلبی، هیپوتیروئیدیسم (کم کاری تیروئید) وضعف سیستم ایمنی ارتباط دارد. البته کمبود سلنیم به خودی خود معمولا" باعث بیماری نمی شود، بلکه احتمال ابتلا به بیماریهای ناشی از استرسهای عفونی، بیوشیمیایی وتغذیه ای را افزایش می دهد.

سه بیماری خاص با کمبود سلنیم مرتبط است:

1- بیماری کشان که باعث بزرگ شدن قلب و عملکرد ضعیف آن می شود و درکودکان مبتلا به کمبود سلنیم ایجاد می شود.

2- بیماری کشان - بک که باعث استئوآرتروپاتی(بیماریهای مربوط به استخوان و مفاصل) می شود.

3- کرتینیسم اندمیک میکزودمی که باعث کندی و تاخیر رشد مغزی می شود.

بیماری کشان اولین بار درسال 1930 درچین مشاهده شد که در آن ناحیه خاک از لحاظ سلنیم بسیار فقیر بود، بطوری که دریافت سلنیم در این نواحی کمتر از 19 میکروگرم برای مردان وکمتر از 13 میکروگرم برای زنان بود. محققان براین باورند که افراد مبتلا به کمبود سلنیم مبتلا به ویروس خاصی می شوندکه باعث پیشرفت بیماری کشان می شود.

کمبود سلنیم در بیمارانی که تنها منبع غذایی شان تغذیه پیراروده ای است (TPN) نیز وجود دارد. (TPN یکی از روشهای تغذیه است که از طریق ورید انجام می شود، زیرا دراین بیماران سیستم گوارشی عملکرد مطلوب را ندارد). مواد مغذی که از این طریق وارد ریه می شود نیاز به هضم ندارد و درمایعات حل می شود. محلولهای TPN باید محتوی سلنیم باشد تا ازکمبود این ریزمغذی جلوگیری شود. پزشکان باید وضعیت بیمارانی را که تحت TPN قرار می گیرند، ارزیابی کنند تا این افراد دچار کمبود نشوند.

اختلات معدی – روده ای شدید ممکن است جذب سلنیم را کاهش دهد و درنتیجه باعث تخلیه یا کمبود آن شود. مشکلات معدی- روده ای که بر جذب سلنیم اثر می گذارد، معمولا" در جذب مواد مغذی دیگر نیز موثر است و پایش وضعیت تغذیه ای ضروری است تا درمانهای پزشکی -تغذیه ای متناسب صورت گیرد.

چه افرادی نیازمند مکمل سلنیم هستند ؟